M.Ö. 4000 yıl önce bugüne ayakta duran ve birçok uygarlığı bünyesinde barındıran Kahramanmaraş’ın Efsus-Afşin antik kenti tüm sırları ve gizemi ile önemini korumaktadır diyen Yazar ve Fotoğraf Sanatçısı Mehmet Gören, Afşinbey İlkokulu (eski) bahçesindeki mozaik, Hz. İsa’nın havarisinin geldiği Afşin Gözpınarı hamamının, Afşin Beyceğiz Mahallesi ve Gaziosmanpaşa Mahallesinde bulunan Efsus mozaikleri toprak altından çıkarılmayı beklemektedir. Afşin’deki mozaikler Kahramanmaraş’ta bulunan Germenicia antik kenti mozaikleri ile aynıdır dedi.
Şark İnceleme Enstitüsü Başkanı Dr.Franz Babinger: “Afşin’in (Efsus) asıl önemi kazılarla ortaya çıkacağını yıllar önce söylemesinde ne kadar haklı olduğu ortaya çıkmıştır diyen Gören, Yer altında Roma villaları bu villaların tabanlarını süsleyen mozaiklerdir. Afşin’de tarihi yerler: Ashab-ı Kehf, Marabuz (Hurman) Kalesi, Sür Pişiren Kalesi, Kuru Han, Su Sarnıçları, mozaikler, kaya yazıtları, Yassı Höyük, Kız-Oğlan Kayası, mağaralar, tarihi İpek Yolu, höyükler, rasathane, tarihi mezarlar, Dedebaba Türbesi, Kilise, Ömer Ağa Konağı. Afşin hep stratejik olarak hem de Ashab-ı Kehf’i ile dini öneme sahip olduğundan dolayı ordular ile tüccarlar için vazgeçilmez bir kent olmuştur dedi.
İşte Afşin Tanır-Yassı Höyük kazı çalışmalarında, Tanır Mahallesi’nde Ahi Evran Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Elif Baştürk başkanlığında 2021 yılında başlatılan kazı çalışmalarında, bu yıl Geç Tunç Çağı yani Hitit Dönemi’ne ait tabakalar gün yüzüne çıkarılmıştır. Afşin Tanır-Yassı Höyük çalışmalarında, milattan önce 6 bin ile milattan sonra 275 yılları arasında kesintisiz süren 9 farklı tabakanın varlığı tespit edilmiştir. Arkeolojik kazı çalışmaları sırasında bulunan karbonlaşmış nohut, kayısı çekirdeği, buğday, üzüm ve sarımsak taneleri gibi bulgular ise bölgenin tarım açısından zenginliğini ortaya koyuyor diyen Yazar ve Fotoğraf Sanatçısı Mehmet Gören, Kazı Başkanı Doç.Dr.Elif Baştürk, buldukları karbonlaşmış tarım ürünlerinin, bölgenin tarımsal potansiyeli ve çeşitliliğinin ne kadar eskiye dayandığını gösterdiğini belirterek, Arkeolog Doç.Dr.Elif Baştürk’e de gayretli çalışmalarından dolayı teşekkür ederim. Afşin tarihin her döneminde yönetim merkezi olmuştur dedi.
